تازه ترين رويدادهاي قضايي

يكي از مهم‌ترين مسائلي كه در جريان رسيدگي به پرونده‌ها داراي اهميت است، انتخاب و داشتن وكيل است. چرا كه وضعيت بهتري را در جهت رسيدگي به پرونده براي شما ايجاد مي‌كند. به همين دليل در اين مطلب قصد داريم موضوع را ضمن مشاوره با وكيل دادگستري در مبحث حق انتخاب وكيل مورد توجه قرار دهيم.

وكيل پايه يك دادگستري و بيان حق انتخاب وكيل

مراجع حل اختلاف يا رسيدگي به امور قضايي، همواره مورد توجه بوده است. چرا كه در بسياري از موارد گرچه طرح دعوا توسط ما صورت نگيرد، ممكن است كه طرف دعوا قرار بگيريم. از اين رو آگاهي از حق و حقوق خود در مراجع قضايي اهميت زيادي دارد. چرا كه قانون به دنبال اجراي عدالت است. به علاوه اينكه شرط اوليه ايجاد فضايي برابر براي طرفين دعوا است. اين عدالت در تمامي مراحل رسيدگي به دعوا بايد رعايت شود. در اين بين شناخت و آشنايي كافي با قوانين و مقرراتي كه بتواند حقوق طرفين را تامين كند، از اهميت زيادي برخوردار است. اطلاع دقيق از اين موارد كارشناسان و متخصصان اين حوزه را مي‌طلبد كه نظر به اهميت آن قصد داريم اين مطلب را با عنوان وكيل پايه يك دادگستري و بيان حق انتخاب وكيل در مراجع بررسي كنيم.

وكيل كيست؟

سپردن امور تخصصي به افراد كارشناس در هر حوزه علاوه بر اينكه موجب صرفه‌جويي در زمان و انرژي شما مي‌شود بلكه احتمال هر گونه اشتباه را كاهش مي‌دهد. اين امر در برخي امور نمود بيشتري دارد. براي مثال امور حقوقي به جهت حساسيت و وجود قوانين و مقررات مختلف و پراكنده از جمله مواردي هستند كه لازم است به كارشناسان امور حقوقي با همان وكلا واگذار شوند.

با اين اوصاف مي‌توان گفت، وكيل شخصي است كه به موجب قرارداد، مسئول انجام كاري براي شخص حقيقي يا حقوقي ديگر (موكل) مي‌شود.

انواع وكيل طبق قانون

انتخاب وكيل توسط موكل براي پيگيري امور قضايي رايج ترين مدل انتخاب وكلا به شمار مي‌رود. اما اين مورد تنها راه انتخاب وكيل نيست. در واقع انواع وكلا را مي‌توان اين گونه برشمرد:

• وكيل انتخابي
• وكيل تسخيري
• وكيل معاضدتي
• وكيل اتفاقي
• 

  حق انتخاب وكيل

انتخاب وكيل در مراجع قضايي

وكيل داشتن در مراجع قضايي يا حتي به منظور پيگيري امور اداري، حق هر شخصي محسوب مي‌شود. در اين زمينه برخي افراد، اقدام به گرفتن بيش از يك وكيل مي‌نمايند، در مقابل برخي ديگر از گرفتن وكيل امتناع مي‌نمايند. اين امتناع مي‌تواند ناشي از مسائل مالي يا هر دليل ديگر باشد.

وكيل معاضدتي

براي مثال وكيل معاضدتي، همان وكيل دادگستري است كه موكل به علت وجود مشكلات مالي امكان اخذ آن را ندارد. به همين منظور از دادگاه تقاضاي وكيل مي‌نمايد و دادگاه با توجه به شرايط وي و بررسي‌هاي انجام شده وكيل معاضدتي براي او منصوب مي‌كند.

وكيل تسخيري

در مواردي نيز وجود وكيل در دادگاه ضروري است ولي موكل از داشتن وكيل امتناع مي‌نمايد. اين مورد در پرونده‌هاي كيفري بسيار حائز اهميت است. در اين وضعيت با تشخيص دادگاه، يك وكيل دادگستري به صورت رايگان براي موكل اخذ مي‌شود تا در جريان رسيدگي به پرونده، رسيدگي به امور قضايي او را پيگيري نمايد. اين نوع وكيل اصطلاحا وكيل تسخيري ناميده مي‌شود.

ماده 186 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در تبصره 1 وكيل تسخيري را اين گونه معرفي كرده است:

«در جرايمي كه مجازات آنها بر حسب قانون قصاص نفس، اعدام، رجم و حبس ابد مي‌باشد، چنانچه متهم شخصاً وكيل معرفي ننمايد تعيين وكيل تسخيري براي او الزامي است؛ مگر در جرايم منافي عفت كه متهم از حضور يا معرفي وكيل امتناع ورزد.»

حق انتخاب وكيل

حق انتخاب وكيل در دادگاه

همان طور كه بيان شد، داشتن وكيل براي همه افراد حق محسوب مي‌شود. اين حق در شرايط مختلف قابل اعمال است. در اين بين مي‌توان براي امور مختلف در مراجع بيش از يك وكيل داشت. قانون حداكثر ميزان وكلا در مراجع را بر اساس نوع پرونده (حقوقي و كيفري) مشخص نموده است:

داشتن وكيل در امور حقوقي بر اساس ماده ۳۱ قانون آيين دادرسي مدني، ۲ وكيل است.

اين تعداد در مراجع كيفري دو بر اساس ماده ٣٤٦ قانون آيين دادرسي كيفري نيز همان ۲ وكيل اعلام شده است.

ولي در مراجع كيفري يك به جهت حساسيت موضوع بر اساس ماده ٣٨٥ قانون آيين دادرسي كيفري، امكان داشتن ۳ وكيل وجود دارد.

حق انتخاب وكيل بر اساس قانون

بسياري از حقوق افراد طبق قانون به صورت مشخص بيان شده است. اين حقوق به صورت مستقيم يا غير مستقيم بيان شده‌اند. با توجه به اين كه انتخاب وكيل نيز حقي است كه جهت رعايت عدالت و انصاف به اشخاص در مراجع قضايي داده شده است، از اين رو قانون اساسي حق انتخاب وكيل را مورد توجه قرار داده است:

اصل ۳۵ قانون اساسي مقرر مي دارد:

«در همه‌ي دادگاه‌ها، طرفين دعوا حق دارند براي خود، “وكيل” انتخاب كنند و اگر توانايي انتخاب وكيل را نداشته ‌باشند، بايد براي آن‌ها امكانات تعيين وكيل فراهم شود.»

همچنين در ماده 185 قانون آيين دادرسي دادگاه‌هاي عمومي و انقلاب در امور كيفري مصوب 1378 ذكر شده است:

«در تمامي امور جزايي طرفين دعوا مي‌توانند وكيل يا وكلاي مدافع خود را انتخاب و معرفي نمايند. وقت دادرسي به متهم، شاكي، مدعي خصوصي و وكلاي مدافع آنان ابلاغ خواهد شد. در صورت تعدد وكيل حضور يكي از وكلاي هر يك از طرفين براي تشكيل دادگاه و رسيدگي كافي است.>

ضرورت انتخاب وكيل توسط طرفين دعوا

داشتن وكيل همان طور كه بيان شد، فوايد زيادي دارد كه علاوه بر تامين حقوق طرفين، مي‌تواند از اتلاف هزينه و وقت جلوگيري نمايد. در واقع امور حقوقي از جمله مواردي است نيازمند داشتن دانش و تجربه كافي است. از همين رو امكان رسيدگي به دعوا و دفاع از موكل به بهترين وجه آن فراهم مي‌شود.